Foutpositieve- en incidentele bevindingen op jaarlijkse (PET-)CT-scans bij de controle van asymptomatische stadium III melanoompatiënten


O.E. Nieweg, A.A.G. Nijhuis, M. Dieng, N. Khanna, S.J. Lord, J. Dalton, A.M. Menzies, R.M. Turner, J. Allen, R.P.M. Saw, J.F. Thompson, R.L. Morton

Vrijdag 17 mei 2019

9:16 - 9:24u in Zaal 81

Categorieën: Melanoom, Onco/endocrien, Vrije voordracht (V)

Parallel sessie: V14 Hoofdhals endocriene, melanoom, weke delen


Introductie

Beeldvorming maakt veelal deel uit van routinecontrole van hoogrisicomelanoompatiënten, maar er is weinig bekend over de nadelen van frequent scannen. Het doel van dit onderzoek was het kwantificeren van foutpositieve en incidentele bevindingen op jaarlijkse (PET-)CT-scans bij asymptomatische melanoompatiënten met AJCC-stadium III en het resulterende additionele gebruik van medische voorzieningen.

Methode

Het onderzoek betrof 154 stadium III patiënten die tussen 2000 en 2015 een (PET-)CT ondergingen bij aanvang van hun behandeling en minstens tweemaal een jaarlijkse vervolgscan kregen. Bevindingen suspect voor recidief die na additionele testen, pathologisch onderzoek of klinisch vervolg niet op melanoom bleken te berusten werden als foutpositief beoordeeld (figuur 1). Incidentele bevindingen werden gedefinieerd als niet aan melanoom gerelateerde aandoeningen die nader onderzoek of behandeling initieerden. Bevindingen werden geclassificeerd als goedaardig indien ze spontaan verdwenen of niet schadelijk waren, als kwaadaardig indien een tweede maligniteit werd gevonden, of als overig wanneer ze anderszins potentieel schadelijk waren.

Resultaten

Alle 154 patiënten kregen een initiële scan en er werden 868 vervolgscans gemaakt (1022 scans). Gedurende de mediane follow-up van 7 jaar ontwikkelden 57 patiënten (37%) een recidief. Er waren 86 foutpositieve resultaten en 38 incidentele bevindingen bij 81 patiënten (53%). Van de in totaal 124 afwijkingen waren er 109 benigne (88%), 3 maligne (2%), 10 overig (8%) en 2 onbekend (2%). De frequentie van bevindingen was 5-14% per jaar (figuur 2). De vervolgscans initieerden 181 additionele onderzoeken, verwijzingen en behandelingen. Vijftien patiënten (10%) met een goedaardige aandoening ondergingen onnodige invasieve procedures (biopsie, endoscopie of operatie).

Conclusie

Bij ruim de helft van de asymptomatische melanoompatiënten leverden jaarlijkse controlescans foutpositieve of incidentele bevindingen op. Het additionele gebruik van medische voorzieningen was substantieel. Bij de besluitvorming dient ook deze nadelen van frequente beeldvorming te worden betrokken, naast de voordelen en andere bekende nadelen zoals stress en stralingsbelasting.

Figuur 1. Stroomdiagram foutpositieven en incidentele bevindingen
Figuur 2 – Incidentele en foutpositieve bevindingen per jaar. FP = Foutpositieve resultaten IB = Incidentele bevindingen